سازماندهی ملی به چشم‌انداز سیاسی روشن نیاز دارد

با قناعت طلبی و مینی‌مالیسم سیاسی نمی‌توان رویدادهای روز عاشورا را به درستی تحلیل کرد. در روز عاشورا ملت نشان داد که تا هر میزان که لازم باشد حاضر است بهای آزادی را بپردازد و در برابر جنایت‌های مغولی حاکمیت دینی بایستد. به این آمادگی، رهبری کنونی جنبش باید با استفاده از راه حل‌ها و ایده‌های شناخته شده در تاریخ ملی، پاسخ دهد. در این صورت است که ایده‌ی تجربه شده‌ی جنبش ملی، که بر تغییر دموکراتیک ساختار سیاسی مبتنی است، ایده‌ی خام و زیان بخش ساختار شکنی را از کار می‌اندازد. افتادن به افراط ساختارشکنی، زاده‌ی طرح نشدن راه حل ملی است. بدیهی است حاکمیت با فشار و خشونت میخواهد مانع اتخاذ مشی روشن‌تری در رهبری جنبش باشد، اما نباید تسلیم این فشار و خشونت شد. بدون تصویر چشم اندازی روشن، سازماندهیِ ملیِ جنبشِ خروشا نِ مردمی امکان ناپذیر است. به همین دلیل حاکمیت از مبهم بودن چشم‌انداز سیاسیِ جنبش، استقبال می‌کند.
تاکید بیش از اندازه بر خمینی و ساختارگرائی متعصبانه‌ی مبتنی بر جمهوری دینی، با خواست‌های گروه‌های بسیاری از جنبش ناهمخوان است. جوانان می‌گویند «از قطاری که به این مقصد میرود پیاده خواهند شد» آنان در انتظار قطاری هستند که به آزادی راه می‌برد. پافشاری بر مذهبی کردن جنبش، چشم انداز سیاسی آن را ناروشن می‌کند و مانع دستیابی به وحدت ملی می‌شود.
باید اشتباه‌ها را دید و از مطرح کردن آن‌ها نترسید. با انتقاد صمیمانه است که میتوان راه را برای دگرگونی دموکراتیک و ملی هموار کرد. انتقاد هنگامی صمیمانه است که متوجه مراکز قدرت در جنبش با‌شد؛ مراکزی که مسئولیت در آن‌ها متمرکز است. جائی که مسئولیت بیشتر است خطاپذیری نیز بیشتر است.
برخورد دنباله‌روانه، به جنش‌های توده‌ای (ونه ملی) تعلق دارد که روزگارشان سپری شده است. جنبش ملی، یک واحد اجتماعی از خردهای مستقل است که انتقاد تقویت‌اش می‌کند.
ناپیگیری در دفاع از وحدت ملی، از موضع تعصب اعتقادی، کار سازماندهی ملی را ناممکن می‌کند. وحدت ملی، همانگونه که از ظاهر این ترکیب نیز فهمیده می‌شود، گِردِ علایق و منافع ملی شکل می‌گیرد و حرمت به دین جزء جدانشدنی علایق ملی است و نه حاکم بر آن. وحدت ملی، دین را به مسیرطبیعیِ تاریخ تمدن بشری بازمی‌گرداند. پس از انقلاب، گرایش مذهبی به عمل درآمده، راهی جدا از تاریخ تمدن در جامعه‌ی ایران گشود. تنها با دادن مسیر ملی به جنبش، یعنی با غیرایدئولوژیک و غیر مسلکی کردن جنبش، راه سازماندهی ملی هموار می‌شود. بدون سازماندهی ملی (که جدا از ایده‌‌ها و ابزارهای جنبش ملی امکان‌پذیر نیست)، کشته می‌دهیم و خسران می‌بینیم و با این همه نمی‌دانیم به کجا می‌رویم.
حرکت یکپارچه‌ی مردم در روز عاشورا، وحدت ملی را در میان آنان نشان داد. این حرکت، که با پرداخت هزینه‌ای سنگین و با شجاعتی که احترام جهانیان را برانگیخت همراه بود، برای رسیدن به مقصود نیاز به سازماندهی ملی دارد.


ناصر کاخساز
8 دیماه 1388